Нарматыўныя прававыя дакументы

ПОСТАНОВЛЕНИЕ МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ

11 июля 2022 г. № 184

ПРАВИЛА

проведения аттестации учащихся при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования

Приложение 28

к Инструкции

по организации и проведению

централизованного экзамена

ШКАЛЫ

перевода баллов, полученных участниками ЦЭ по стобалльной шкале, в отметку по десятибалльной шкале

1. Шкала перевода баллов, полученных участниками ЦЭ по стобалльной шкале, в отметку по десятибалльной шкале по учебным предметам «Белорусский язык», «Русский язык»

2. Шкала перевода баллов, полученных участниками ЦЭ по стобалльной шкале, в отметку по десятибалльной шкале по учебному предмету «Математика»

ПОСТАНОВЛЕНИЕ МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ
11 июля 2022 г. № 184

Карысная інфармацыя па пытаннях правядзення цэнтралізаванага экзамену

У 2023 годзе навучэнцы XI класаў будуць здаваць два цэнтралізаваныя экзамены (далей – ЦЭ): руская мова або беларуская мова (па выбары навучэнца), прадмет па выбары з ліку прадметаў па якіх праводзіцца цэнтралізаванае тэсціраванне (матэматыка, фізіка, хімія, біялогія, гісторыя Беларусі, Сусветная гісторыя, грамадазнаўства, геаграфія, англійская мова, французская мова, Нямецкая мова, Іспанская мова, Кітайская мова). Пры выбары вучэбнага прадмета для здачы ЦЭ не трэба браць пад увагу, ці з'яўляецца прадмет першым або другім прадметам профільнага выпрабавання пры паступленні ва ўстановы вышэйшай адукацыі. Усё гэта накіравана на стварэнне максімальна зручных умоў для будучых абітурыентаў.

Іншых экзаменаў для атрымання атэстата аб агульнай сярэдняй адукацыі не прадугледжана.

Пастановай Міністэрства адукацыі ад 11.07.2022 №184 зацверджаны правілы правядзення атэстацыі вучняў пры засваенні зместу адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыі, інструкцыя па арганізацыі і правядзенні цэнтралізаванага экзамену.

Аргументы для прыняцця новай мадэлі выніковай атэстацыі наступныя:

памяншэнне нагрузкі на навучэнцаў (было 4 іспыту, стала 2); сумяшчэнне выпускны і уступнай кампаніі (вынікі выпускных экзаменаў залічваюцца пры паступленні ў вну); уніфікацыя форм правядзення выпускных і ўступных экзаменаў (не патрабуецца дадатковай падрыхтоўкі); матываваны выбар будучай прафесіі (на этапе выбару прадмета для здачы ЦЭ неабходна вызначыцца з далейшым профілем навучання); настаўнік рыхтуе адначасова да выпускных і ўступных іспытаў (не патрабуюцца дадатковыя заняткі з рэпетытарам); павышэнне адказнасці настаўніка за вынікі сваёй працы і, як следства, павышэнне якасці ведаў выпускнікоў. Вызначаны даты правядзення ЦЭ ў 2023 годзе: 14 мая 2023 г. – «Руская мова», «беларуская мова»; 21 мая 2023 г.– прадмет па выбары.

Для тых, хто не змог прыняць удзел у ЦЭ па ўважлівай прычыне ва ўстаноўленыя даты, прадугледжаны рэзервовыя дні і іншыя тэрміны. Так, рэзервовым днём для рускай і беларускай моў будзе 23 мая 2023 г., для прадмета па выбары – 25 мая 2023 г. іншыя тэрміны вызначаны: у ліпені падчас рэзервовых дзён для цэнтралізаванага тэсціравання (далей – ЦТ); а таксама 21 жніўня 2023 г.- "Руская мова" і "Беларуская мова". 23 жніўня 2023 года – прадмет па выбару.

Такім чынам, навучэнцы, якія хварэлі ў асноўныя дні правядзення ЦЭ (14 і 21 мая) і працягвалі хварэць у рэзервовыя дні правядзення ЦЭ (23 і 25 мая), змогуць здаць цэнтралізаваны экзамен у ліпені. У якасці ўстановы, адказнага за тэхналагічнае суправаджэнне ЦЭ, вызначана ўстанова адукацыі «Рэспубліканскі інстытут кантролю ведаў» (далей – РІКВ), які займаецца правядзеннем ЦТ. Рэгістрацыя вучняў XI класаў для ўдзелу ў ЦЭ, выдача пропускаў для ўваходу ў пункт ЦЭ, выдача сертыфікатаў ажыццяўляюцца ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыі (далей – УАСА). Такім чынам, адзінаццацікласнікі прыбудуць у пункт ЦЭ толькі два разы для здачы самага экзамену.

Падрыхтоўку і правядзенне ЦЭ можна ўмоўна падзяліць на тры этапы.

1 этап. Падрыхтоўчы (снежань 2022 г.-13 мая 2023 г.)

1. Да 1 лютага 2023 года Міністэрствам адукацыі па прапановах галоўных упраўленняў адукацыі (па адукацыі) аблвыканкамаў, камітэта па адукацыі Мінгарвыканкама будуць зацверджаны пералікі пунктаў правядзення ЦЭ і замацаванне за кожным пунктам УАСА. Пункты правядзення ЦЭ фармуюцца ў кожным раёне. У якасці пунктаў ЦЭ вызначаюцца ўстановы вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі. У выпадку адсутнасці ў раёне ўстановы вышэйшай або сярэдняй спецыяльнай адукацыі, пунктам ЦЭ можа быць УАСА.

У мэтах папярэджання пытанняў, якія тычацца «чалавечага фактару», «няроўных умоваў», пры здачы ў ЦЭ УАСА для працы ў аўдыторыях будуць прыцягвацца педагагічныя работнікі іншых устаноў адукацыі, а таксама з іншых раёнаў.

2. Да 1 лютага 2023 года ў УАСА павінны быць зацверджаны камісіі па рэгістрацыі і забеспячэнні ўдзелу ў ЦЭ. Работа па вызначэнні навучэнцамі прадметаў для здачы ЦЭ павінна быць завершана ў УАСА да 1 сакавіка 2023 г. Заявы на ўдзел у ЦЭ падаюцца навучэнцамі на папяровым носьбіце кіраўніку УАСА па ўстаноўленай форме пры прад'яўленні дакумента (копіі дакумента), які сведчыць асобу, або адным з законных прадстаўнікоў пры прад'яўленні дакументаў, якія сведчаць яго асобу і пацвярджаюць статус законнага прадстаўніка. Зарэгіструе навучэнцаў на цэнтралізаваны экзамен у сістэме рэгістрацыі камісія УАСА ў перыяд з 1 па 20 красавіка 2023 года.

Змяненне звестак адносна выбраных вучэбных прадметаў, мовы прадастаўлення экзаменацыйных матэрыялаў (руская або Беларуская) магчыма толькі да заканчэння тэрмінаў рэгістрацыі, г. зн. да 20 красавіка 2023 г. Асобнай увагу заслугоўвае пытанне выніковай атэстацыі слаба чуюць, са слабым зрокам і навучэнцаў, якія маюць парушэнні апорна-рухальнага апарата. Для іх прадугледжана права выбару: або здаваць ЦЭ і адпаведна ЦТ, або здаваць выпускны экзамен ва УАСА і ўнутраны экзамен ва ўстанове вышэйшай адукацыі. Пры гэтым, дадзеная катэгорыя навучэнцаў сумесна з законнымі прадстаўнікамі павінны ацаніць свае магчымасці па запаўненні бланка адказаў. Іншыя бланкі адказаў не прадугледжаныя.

3. Ад здачы ЦЭ могуць быць вызвалены толькі пераможцы трэцяга (абласнога, Мінскага гарадскога) і заключнага этапу рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах (далей – рэспубліканская алімпіяда). Пераможцы трэцяга этапу рэспубліканскай алімпіяды (дыплом I, II, III ступені) вызваляюцца ад аднаго ЦЭ – па вучэбным прадмеце, па якім навучэнец стаў пераможцам. У атэстат аб агульнай сярэдняй адукацыі па гэтым вучэбным прадмеце выстаўляецца 10 балаў. Пераможцы заключнага этапу рэспубліканскай алімпіяды (дыплом I, II, III ступені) вызваляюцца ад усіх ЦЭ. У атэстат аб агульнай сярэдняй адукацыі па вучэбных прадметах, па якіх навучэнец стаў пераможцам, выстаўляецца 10 балаў, па астатніх прадметах – гадавая адзнака.

Улічваючы, што навучэнцы XI класа павінны вызначыцца з прадметамі для ЦЭ ў лютым месяцы, а заключны этап рэспубліканскай алімпіяды праходзіць у канцы сакавіка, то для вызвалення ад ЦЭ пераможцам алімпіяды неабходна будзе напісаць заяву на імя кіраўніка УОСО. Захаваны льготы для пераможцаў трэцяга і заключнага этапу рэспубліканскай алімпіяды пры паступленні ва ўстановы вышэйшай адукацыі. Як і раней пераможцы заключнага этапу рэспубліканскай алімпіяды залічваюцца без уступных экзаменаў ва ўстановы вышэйшай адукацыі на спецыяльнасці, па якіх гэты прадмет з'яўляецца адным з профільных пры паступленні (пераможца па фізіцы не можа паступіць без экзаменаў у лінгвістычны ўніверсітэт).

Акрамя таго, дыплом I ступені трэцяга (абласнога, Мінскага гарадскога) этапу рэспубліканскай алімпіяды дае права на выстаўленне 100-балаў па адпаведным профільным прадмеце. Калі навучэнцы вырашылі скарыстацца названымі льготамі, то ў прыёмную камісію ВНУ яны падаюць дыплом пераможцы алімпіяды (сертыфікат ЦЭ або ЦТ імі не выдаюцца).

Калі пераможцы трэцяга і заключнага этапу рэспубліканскай алімпіяды прынялі рашэнне паступаць ва ўстанову вышэйшай адукацыі па профілю, не звязанаму з перамогай на Алімпіядзе (пераможца па фізіцы паступае ў медыцынскі ўніверсітэт), то яны могуць выбраць адну з двух траекторый: быць вызваленыя ад ЦЭ на падставе заявы на імя кіраўніка УАСА і прымаць удзел у ЦТ, здаўшы тры экзамену; адмовіцца ад вызвалення ад ЦЭ (заява на імя кіраўніка не падаецца) і атрымаць неабходныя для паступлення ва ўстанову вышэйшай адукацыі 2 сертыфіката на ЦЭ і адзін на ЦТ.

4. Да ЦЭ дапускаюцца навучэнцы, якія маюць станоўчыя гадавыя адзнакі па вучэбных прадметах, па якіх праводзіцца ЦЭ.

Навучэнцы, якія не дапушчаныя да ЦЭ, атрымліваюць даведку аб навучанні.

2 этап. Асноўны (май 2023 г.)

1.Органы кіравання адукацыяй сумесна з УОСО нясуць адказнасць за дастаўку і суправаджэнне навучэнцаў да пункта ЦЭ і назад. Дастаўка да пунктаў ЦЭ і назад да УАСА будзе арганізавана ад установы адукацыі ў суправаджэнні педагагічнага работніка. І гэта не залежыць ад таго, ці патрабуецца падвоз з сельскай пункта ў райцэнтр, або гаворка ідзе аб перамяшчэнні ў самім раённым цэнтры, абласным горадзе ці ў г. Мінску. Прыбыццё ў пункт правядзення ЦЭ не пазней чым за 60 хвілін да пачатку экзамену. Час пачатку ЦЭ ў 11.00. Напярэдадні правядзення ЦЭ выпадковым чынам навучэнцы размяркоўваюцца па аўдыторыях.

2. У дзень правядзення ЦЭ ў пункце забяспечваецца прапускны рэжым. Удзельнікі ЦЭ прапускаюцца ў пункт толькі па спісах, на падставе дакумента, які сведчыць асобу, і пропуску. У выпадку адсутнасці пропуску ва ўдзельніка ЦЭ дазваляецца яго допуск у пункт пры ўмове знаходжання ў спісах зарэгістраваных на ЦЭ. Дадзеным вучню пропуск афармляецца непасрэдна ў пункце правядзення ЦЭ. Навучэнцы, якія раней не зарэгістраваныя або не маюць пры сабе дакумента, які сведчыць асобу, да праходжання ЦЭ не дапускаюцца. Асобам, якія не ўдзельнічаюць у ЦЭ, уваход у пункт яго правядзення не дазваляецца. У пункце правядзення ЦЭ ў дні яго правядзення арганізуецца праца паста медыцынскай дапамогі.

3. У аўдыторыях знаходзяцца тры педагагічных работніка, адзін з якіх-настаўнік вучэбнага прадмета, па якім праводзіцца ЦЭ. Размеркаванне педагагічных работнікаў па аўдыторыях ажыццяўляецца выпадковым вобразаў раніцай у дзень правядзення ЦЭ.

4. Дастаўка экзаменацыйных матэрыялаў з РІКВ ажыццяўляецца фельд'егерскай службай. Ускрыццё і ўпакоўка экзаменацыйных матэрыялаў праводзіцца непасрэдна ў аўдыторыях. Пачаткам адліку часу, адведзенага на выкананне экзаменацыйнай работы, з'яўляецца час атрымання апошняга асобніка варыянту экзаменацыйнай работы. У працягласць выканання экзаменацыйнай работы не ўключаецца час, выдзелены на падрыхтоўчыя мерапрыемствы (інструктаж удзельнікаў ЦЭ, Запаўненне імі рэгістрацыйных палёў, іншае).

Унесены змены ў тэставыя заданні для ЦЭ. Зменшана колькасць заданняў па большасці навучальных прадметаў. У тэстах не выкарыстоўваюцца заданні павышанага пятага ўзроўню складанасці. Выкарыстоўваюцца заданні толькі 4-х узроўняў складанасці з павелічэннем да 75% колькасці заданняў 1-3 узроўняў складанасці. Павялічана частка» У «да 20-22 заданняў, а таксама выраблена памяншэнне часткі»а". Тэст сфарміраваны на аснове заданняў базавага ўзроўню асваення навучальных праграм па вучэбных прадметах. Азнаёміцца з новай структурай, формай і ўзроўнем складанасці экзаменацыйных матэрыялаў можна пры праходжанні рэпетыцыйнага тэсціравання, якое праводзіцца ў тры этапы з кастрычніка 2022 года па красавік 2023 года. Падрабязная інфармацыя па ўсіх пытаннях размешчана на сайце РІКВ.

5. Удзельнікам ЦЭ падчас яго правядзення не дазваляецца: праносіць, а таксама выкарыстоўваць у аўдыторыях, дзе праводзіцца ЦЭ, любыя прадметы, акрамя дакумента, які сведчыць асобу, ручкі (гелевай або капілярнай) з чарніламі чорнага колеру, пропуску; фальсіфікаваць даныя ў вобласці рэгістрацыі бланка адказаў; мяняцца месцамі, экзаменацыйнымі матэрыяламі, выкарыстоўваць дапамогу іншых асоб для выканання экзаменацыйнай работы; ўносіць інфармацыю ў бланк адказаў пасля заканчэння часу, адведзенага на выкананне экзаменацыйнай работы; мець пры сабе сродкі сувязі, электронна-вылічальную тэхніку (за выключэннем калькулятара на ЦЭ па фізіцы і хіміі, які не з'яўляецца сродкам захоўвання, прыёму і перадачы інфармацыі), фота -, аўдыё - і відэаапаратуру, даведачныя матэрыялы на любым носьбіце, пісьмовыя нататкі і іншыя прылады прыёму, захоўвання і перадачы інфармацыі; выносіць з аўдыторый і пункта правядзення ЦЭ экзаменацыйныя матэрыялы, лісты для працоўных запісаў, пісьмовыя нататкі;

адвольна выходзіць з аўдыторыі і перамяшчацца па пункце правядзення ЦЭ без суправаджэння педагагічнага работніка па-за аўдыторыі. Парушэнне правілаў цягне за сабой выдаленне з аўдыторыі, бланк адказаў не правяраецца, удзельнік можа здаць экзамен толькі ў жніўні. Такім чынам-губляе права паступлення ва ўстанову вышэйшай адукацыі.

6. Завяршэннем асноўнага этапу з'яўляецца адпраўка экзаменацыйных матэрыялаў на апрацоўку ў апламбаваных вализах дзяржаўнай фельд'егерскай службай.

3 этап. Заключны

На гэтым этапе РІКВ ажыццяўляе праверку выкананых работ, афармляе сертыфікаты і перадае іх у пункты правядзення ЦЭ. Па выніках праходжання ЦЭ кожны навучэнец XI класа, які атрымаў тэставы бал вышэй 0 (нуля), атрымлівае сертыфікат, у якім адзнакі выстаўлены па 100-бальнай шкале. Балы, выстаўленыя ў сертыфікаце, пераводзяцца ў 10-бальную шкалу, па шкалах, распрацаваных Міністэрствам адукацыі. У атэстат аб агульнай сярэдняй адукацыі выстаўляецца выніковая адзнака, якая з'яўляецца сярэднім арыфметычным гадавы адзнакі і адзнакі па 10-бальнай шкале.

Сертыфікат ЦЭ, як і сертыфікат ЦТ, сапраўдны два гады.

Завяршаецца заключны этап 10 чэрвеня 2023 г.выпускным вечарам, на якім выпускнікі, якія здавалі ЦЭ ў асноўныя даты і рэзервовыя дні ў траўні, ва ўрачыстай абстаноўцы атрымліваюць атэстаты аб агульнай сярэдняй адукацыі. Выпускнікі, якія здавалі ЦЭ ў ліпені, атрымаюць атэстат аб агульнай сярэдняй адукацыі ў індывідуальным парадку і змогуць удзельнічаць у конкурсе для залічэння ва ўстановы вышэйшай адукацыі. Выпускнікі, якія здавалі ЦЭ ў жніўні, таксама атрымаюць атэстат аб агульнай сярэдняй адукацыі ў індывідуальным парадку, але ўдзельнічаць ва ўступнай кампаніі ва ўстановы вышэйшай адукацыі ў 2023 годзе не змогуць. Аднак, яны змогуць працягнуць навучанне ва ўстановах сярэдняй спецыяльнай адукацыі.

ПОСТАНОВЛЕНИЕ МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ

11 июля 2022 г. № 184

ПРАВИЛА

проведения аттестации учащихся при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования

ГЛАВА 6

ПОРЯДОК ПРОВЕДЕНИЯ ЦЭ

1. ЦЭ проводится только в аудиториях, позволяющих рассадить участников ЦЭ не более чем по 4 человека за столом при наличии проходов с обеих сторон либо по 2 человека за столом при подходе с одной стороны и (или) двух сторон.
2. В пункте проведения ЦЭ создаются условия для пребывания участников ЦЭ, завершивших выполнение экзаменационной работы ранее установленного срока, сопровождающих педагогических работников.
3. Доставку участников ЦЭ в пункт его проведения и обратно к учреждению общего среднего образования в случаях, предусмотренных подпунктом 2.5 пункта 2 статьи 47 Кодекса Республики Беларусь об образовании, их сопровождение обеспечивают структурные подразделения областных (Минского городского) исполнительных комитетов, осуществляющие государственно-властные полномочия в сфере образования, отделы (управления) образования местных исполнительных и распорядительных органов.

Участники ЦЭ должны прибыть в пункт проведения ЦЭ не позднее чем за 60 минут до его начала, имея при себе документ, удостоверяющий личность, и пропуск.

В дни проведения ЦЭ в соответствии с законодательством обеспечивается организация питания участников ЦЭ.

4. Участников ЦЭ пропускают в пункт его проведения по спискам на основании документа, удостоверяющего личность, и пропуска.

В случае отсутствия пропуска у участника ЦЭ разрешается допуск такого участника ЦЭ в пункт проведения ЦЭ при условии нахождения в списках зарегистрированных для участия в ЦЭ. При этом такому участнику ЦЭ пропуск оформляется в пункте проведения ЦЭ.

Участники ЦЭ, ранее не зарегистрированные или не имеющие при себе документа, удостоверяющего личность, к прохождению ЦЭ не допускаются.

Лицам, не участвующим в ЦЭ, вход в пункт его проведения не разрешается.

5. Допуск и размещение участников ЦЭ в аудитории осуществляется двумя педагогическими работниками.
6. В аудиторию проведения ЦЭ участники ЦЭ берут с собой ручку (гелевую или капиллярную) с чернилами черного цвета, документ, удостоверяющий личность, пропуск.

Иные личные вещи, в том числе мобильные телефоны, средства аудио-, видео- и фотофиксации, участники ЦЭ оставляют до входа в аудиторию в специально выделенном для этого месте.

7. Педагогический работник, находящийся у входа в аудиторию, пропускает участников ЦЭ по одному, сверяя данные списка участников ЦЭ в аудитории с данными документа, удостоверяющего личность.
8. Педагогический работник, находящийся непосредственно в аудитории, размещает участников ЦЭ в соответствии с жеребьевкой.

Жеребьевка мест для размещения в аудиториях участников ЦЭ проводится путем вытаскивания карточек с номерами. Если в одной аудитории размещаются участники ЦЭ, использующие экзаменационные работы на русском языке и белорусском языке, жеребьевка проводится отдельно.

9. После размещения участников ЦЭ по местам педагогический работник доводит до их сведения основные требования, предусмотренные пунктом 52 настоящей Инструкции, предъявляемые к участникам ЦЭ в ходе его проведения, предлагает им убедиться в отсутствии предметов, не разрешенных настоящей Инструкцией.
10. Участники ЦЭ    обеспечивают    сохранность    экзаменационных    материалов с момента их получения до момента передачи педагогическим работникам в аудитории.
11. Началом отсчета времени, отведенного на выполнение экзаменационной работы, является время получения последнего экземпляра варианта экзаменационной работы.

В продолжительность выполнения экзаменационной работы не включается время, выделенное на подготовительные мероприятия (в том числе инструктаж участников ЦЭ, заполнение ими регистрационных полей).

Время начала и окончания работы над выполнением экзаменационной работы фиксируется на доске.

12. Участники ЦЭ могут выходить из аудитории по уважительной причине (в том числе плохое самочувствие, физиологические потребности) во время проведения ЦЭ только в сопровождении педагогического работника, который обеспечивает проведение ЦЭ вне аудитории.

При выходе из аудитории участник ЦЭ оставляет экзаменационные материалы и листы для рабочих записей на рабочем месте в аудитории рядом с документом, удостоверяющим его личность.

Ответственный педагогический работник предварительно в присутствии участника ЦЭ проверяет комплектность оставляемых экзаменационных материалов.

Время нахождения участника ЦЭ вне аудитории включается в общее время прохождения ЦЭ. Об этом участник ЦЭ предупреждается до выхода из аудитории.

13. Участникам ЦЭ во время его проведения не разрешается:
    • проносить, а также использовать в аудиториях, где проводится ЦЭ, любые предметы, кроме документа, удостоверяющего личность, ручки (гелевой или капиллярной) с чернилами черного цвета, пропуска;
    • фальсифицировать данные в области регистрации бланка ответов;
    • меняться местами, экзаменационными материалами, использовать помощь других лиц для выполнения экзаменационной работы;
    • вносить информацию в бланк ответов после окончания времени, отведенного на выполнение экзаменационной работы;
    • иметь при себе средства связи, электронно-вычислительную технику, фото-, аудио- и видеоаппаратуру, справочные материалы на любом носителе, письменные заметки и иные устройства приема, хранения и передачи информации;
    • выносить из аудиторий и пункта проведения ЦЭ экзаменационные материалы, листы для рабочих записей, письменные заметки;
    • фотографировать экзаменационные материалы;
    • разговаривать между собой, обмениваться любыми материалами и предметами с другими участниками ЦЭ;
    • произвольно выходить из аудитории и перемещаться по пункту проведения ЦЭ без сопровождения педагогического работника вне аудитории.
14. Участники ЦЭ, нарушающие требования прохождения ЦЭ, предусмотренные пунктом 52 настоящей Инструкции, удаляются из аудитории.

В случае удаления участника ЦЭ из аудитории его бланк ответов погашается путем перечеркивания по диагоналям, информация об удалении из аудитории (с указанием причины) вносится в протокол проведения ЦЭ в аудитории и в протокол проведения ЦЭ в пункте проведения ЦЭ.

Участник ЦЭ, удаленный из аудитории в соответствии с частью первой настоящего пункта, может пройти ЦЭ в иной срок в августе текущего года. Порядок допуска к сдаче ЦЭ в иной срок в августе текущего года осуществляется в соответствии с пунктом 22 настоящей Инструкции.

15. Ответственный педагогический работник информирует участников ЦЭ за 15 и 5 минут об окончании времени, отведенного на выполнение экзаменационной работы.
16. По истечении времени, отведенного на выполнение экзаменационной работы, участники ЦЭ сдают экзаменационные материалы и листы для рабочих записей.
17. Участники ЦЭ, завершившие выполнение экзаменационной работы ранее установленного срока, могут покинуть аудиторию. Педагогическому работнику необходимо принять у них все экзаменационные материалы и листы для рабочих записей.

Принимая экзаменационные материалы, педагогический работник сверяет соответствие данных участника ЦЭ, указанных в области регистрации бланка ответов, данным документа, удостоверяющего личность, а также соответствие номера варианта бланка ответов номеру варианта экзаменационной работы.

Принятые     экзаменационные     материалы    пересчитываются     и запечатываются в пакеты согласно требованиям настоящей Инструкции и вместе с протоколом проведения ЦЭ в аудитории передаются организационной комиссии.

18. На основании представленных протоколов проведения ЦЭ в аудитории организационной комиссией оформляется протокол проведения ЦЭ в пункте проведения ЦЭ.
19. В случае заболевания, возникновения других уважительных причин или непредвиденных обстоятельств во время проведении ЦЭ участник ЦЭ освобождается от участия в нем.   Бланк   ответов   погашается   путем   перечеркивания,    информация об освобождении (с указанием причины) вносится в протокол проведения ЦЭ в аудитории и в протокол проведения ЦЭ в пункте проведения ЦЭ.

Участник ЦЭ, освобожденный от участия в ЦЭ в соответствии с частью первой настоящего пункта, проходит ЦЭ в резервный день или иной срок. Порядок допуска к сдаче ЦЭ в резервный день или иной срок осуществляется в соответствии с пунктом 22 настоящей Инструкции.

ГЛАВА 7

ПОРЯДОК ЗАПОЛНЕНИЯ БЛАНКА ОТВЕТОВ

20. Внесение информации в бланк ответов участниками ЦЭ производится только в специально определенные поля черными чернилами (гелевой или капиллярной ручкой). Каждое  поле   заполняется    начиная    с первой    клетки.    Оставшиеся    клетки    поля не заполняются.

Цифры и буквы пишутся в соответствии с образцами написания символов, расположенными в верхней части бланка ответов (в инструкции к экзаменационной работе). Случайные пометки недопустимы.

Подпись участника ЦЭ на бланке ответов не должна выходить за рамки ограничительной линии.

21. Бланк ответов состоит из области регистрации и области ответов.
22. В области регистрации бланка ответов расположены:

поля, заполняемые по указанию педагогического работника в аудитории:

«Код   пункта   проведения  ЦЭ» –   указывается  код    пункта   проведения  ЦЭ в соответствии с кодировкой РИКЗ;

«Корпус» – указывается номер корпуса пункта проведения ЦЭ, в котором участник ЦЭ проходит ЦЭ;

«Номер аудитории» –   указывается   номер   аудитории   пункта   проведения   ЦЭ, в которой участник ЦЭ проходит ЦЭ;

«Код предмета» – указывается код учебного предмета в соответствии с кодировкой РИКЗ;

«Название предмета» – указывается название учебного предмета, по которому проводится ЦЭ;

поля, самостоятельно заполняемые участниками ЦЭ:

«Фамилия» – указывается фамилия согласно документу, удостоверяющему личность;

«Собственное имя» – указывается собственное имя из документа, удостоверяющего личность;

«Отчество» – указывается отчество, если таковое имеется, из документа, удостоверяющего личность;

«Серия» – указывается серия документа (при наличии), удостоверяющего личность;

«Номер» – указывается номер документа, удостоверяющего личность;

«Дата» – указывается дата проведения ЦЭ;

«Подпись» – участник ЦЭ ставит свою подпись, удостоверившись в соответствии номера варианта бланка ответов номеру варианта экзаменационной работы.

Фамилия, собственное имя, отчество (если таковое имеется) участника ЦЭ, которые являются двойными, имеют составные части или служебные слова, записываются в точном соответствии с записью в документе, удостоверяющем личность.

Область регистрации бланка ответов заполняется участником ЦЭ на том государственном языке, на котором подано заявление на участие в ЦЭ.

23. Область ответов состоит из двух частей:

часть «А» – для ответов на задания с выбором ответа из предложенных вариантов ответов;

часть «В» – для кратких ответов на задания без выбора ответа.

24. Часть «А» области ответов состоит из горизонтального ряда номеров экзаменационных заданий. Под каждым номером экзаменационного задания расположен вертикальный столбец из пяти клеток для обозначения выбранного ответа меткой.

Образец метки приведен в бланке ответов. Линия метки не должна быть толстой. Если ручка оставляет слишком жирную линию, вместо метки нужно провести только одну линию (по диагонали клетки). Не допускается исправлять метку графическим способом (заштриховывать) или замазывать корректирующей жидкостью.

Для внесения ответа участник ЦЭ под номером задания должен поставить метку в ту клетку, номер которой соответствует номеру выбранного им ответа.

Отмена ошибочной метки производится в поле отмены ошибочных меток. В одном задании можно отменить несколько ошибочных меток. Для отмены ошибочного ответа и указания верного необходимо:

отменить метку, указав номер экзаменационного задания и номер ошибочно выбранного варианта ответа;

поставить метку в нужной клетке столбца экзаменационного задания.

25. Ответы на задания части «В» области ответов необходимо записывать справа от номера  задания     в области     ответов,     предназначенной     для кратких     ответов на экзаменационные задания.

Ответ дается только в краткой форме (слово, словосочетание или целое число). Каждая   цифра,   буква   или   знак   минус   (если   число   отрицательное)   записываются в отдельную клетку.

Ответ, состоящий из двух слов, пишется слитно, без пробела, дефиса или другого разделительного знака. Если букв в таком слове окажется больше, чем клеток в поле ответа, то вторую часть слова можно писать более убористо (не соблюдая попадания в клетку). Слово следует писать полностью.

Ответ (слово или словосочетание) дается на языке и в форме (род, число, падеж), определяемых условием задания. Орфографические ошибки в ответе недопустимы.

Числовой ответ в виде дроби округляется до целого числа по правилам математического округления.

Недопустимо записывать ответ в виде математической формулы или выражения, указывать названия единиц измерения (градусы, проценты, метры, тонны), давать словесные заголовки или комментарии к числу.

Отмена ошибочных кратких ответов на задания и указание правильного ответа производится в соответствующем поле. Для отмены ошибочного и указания верного ответа необходимо указать номер неверно выполненного задания и записать правильный ответ.

26. Использование ненормативной лексики и иное умышленное нарушение установленного порядка заполнения бланка ответов недопустимо.

ПАДРАБЯЗНЕЙ

По завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования итоговые испытания будут проводиться в виде выпускных экзаменов. Обязательными являются:

«Белорусский язык» в письменной форме (изложение);

«Русский язык» в письменной форме (изложение);

«Математика» в письменной форме (экзаменационная работа);

«История Беларуси» в сочетании устной и практической форм (билет).

Для учащихся гимназий – колледжей искусств обязательным является также выпускной экзамен по выбору по одному из учебных предметов, содержание которых направлено на развитие способностей учащихся в области отдельных видов искусств.

Учитывая, что с 2022/2023 учебного года в IX классе вводится выпускной экзамен по учебному предмету «История Беларуси», с 1 сентября 2022 г. для всех учащихся IX класса вводится учебный модуль «Великая Отечественная война», который включает в себя освоение:

раздела «Вторая мировая война. Великая Отечественная война советского народа» учебной программы по учебному предмету «Всемирная история»;

раздела «Беларусь в годы Второй мировой и Великой Отечественной войн» учебной программы по учебному предмету «История Беларуси»;

программы факультативного занятия «Великая Отечественная война советского народа (в контексте Второй мировой войны)».

По завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования итоговые испытания будут проводиться в виде централизованных экзаменов по учебным предметам «Математика», «Белорусский язык» или «Русский язык» по выбору учащегося. Для учащихся гимназий – колледжей искусств обязательным является также выпускной экзамен по выбору по одному из учебных предметов, содержание которых направлено на развитие способностей учащихся в области отдельных видов искусств.

Порядок организации и проведения централизованного экзамена, порядок взаимодействия и функции юридических лиц, права и обязанности лиц, участвующих в централизованном экзамене, порядок проверки и оценивания экзаменационных работ регламентируются Инструкцией по организации и проведению централизованного экзамена, утвержденной Министерством образования Республики Беларусь.